Belastingkrediet voor onderzoek & ontwikkeling (investeringsaftrek) & Pillar II

Situering

Een onderneming die bij de oprichting of uitbreiding van haar activiteiten een investering uitvoert, kan onder bepaalde voorwaarden een investeringsaftrek genieten.

De investeringsaftrek is in principe steeds een percentage dat verband houdt met de waarde van de tijdens het belastbare tijdperk verwezenlijkte aanschaffingen of beleggingen en mag aftrekken van de belastbare winst.

De investeringsaftrek kan éénmalig zijn, doch ook gespreid in de tijd. Sommige situaties geven zelfs een verhoogde aftrek, waardoor een hoger bedrag dan de investeringskost mag afgetrokken worden.

Al jaar en dag hebben vennootschappen de mogelijkheid om de investeringsaftrek voor hun investeringen in octrooien en in milieuvriendelijke investeringen voor onderzoek en ontwikkeling om te zetten in een belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling (artikel 289quater W.I.B. 1992).

De keuze voor het belastingkrediet is onherroepelijk en komt tot stand m.i.v. het belastbaar tijdperk waarin die keuze gemaakt wordt.

De mogelijkheid tot omzetting en de toepassing van het belastingkrediet wordt evenwel gewijzigd onder impuls van de Belgische implementatie van de zgn. “Pillar 2” richtlijnen waarbij in een minimumbelasting voor bepaalde multinationale ondernemingen wordt voorzien (Wet van 19 december 2023 (B.S. 28 december 2023)).

Belangrijk is evenwel dat de wijzigingen aan het belastingkrediet voor O&O voor alle gebruikers toepasselijk is en dus niet enkel voor de grote multinationals en omvangrijke binnenlandse groepen die voorwerp uitmaken van de “Pillar 2” regelgeving.

Hierna kan meer toelichting lezen over de investeringsaftrek en het belastingkrediet voor O&O alsook de redenen waarom het interessant kan zijn om een voorafgaande beslissing in fiscale zaken te bekomen (een zgn. ruling).

Wijzigingen ingevolge de Pillar II hervorming

Zoals gesteld zijn de wijzigingen aan het belastingkrediet voor O&O van toepassing op alle betrokken vennootschappen en niet enkel op die grote ondernemingen onderworpen aan de “Pillar 2” – geïmplementeerde – regelgeving.

De wijzigingen ingevolge de wet op de minimumbelasting zijn tweeledig:

• Waar onder het vroegere stelsel het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling in eerste instantie automatisch werd verrekend met de vennootschapsbelasting of belasting niet-inwoners (vennootschappen), wordt het nu aan de vennootschap op facultatieve wijze overgelaten om al dan niet het belastingkrediet volledig met de verschuldigde belasting te verreken of over te dragen.
  
  Noteer dat dus in tegenstelling tot het belastingkrediet m.b.t. de aftrek voor innovatie-inkomsten er niet de mogelijkheid bestaat het belastingkrediet gedeeltelijk over te dragen. Het belastingkrediet m.b.t. O&O geeft dus enkel de mogelijkheid om weliswaar op facultatieve wijze, alles of niets toe te passen of over te dragen.

• Waar de verrekening van het belastingkrediet tot voor de wijziging overgedragen werd naar de volgende vier aanslagjaren, wordt die overdracht nu beperkt tot de drie volgende aanslagjaren mét behoud van de mogelijkeheid van integrale terugbetaling wanneer er geen verrekening heeft plaatsgevonden.
  
  De nieuwe regeling laat dus een integrale terugbetaling van het belastingkrediet toe vanaf het vierde jaar (na een overdracht t.b.v. drie aanslagjaren)

De verklaring van de inkorting van de terugbetalingstermijn heeft te maken met de zgn. GloBE regels waarbij, om deel uit te maken van het belastbare inkomen van de onderneming, en aldus in aanmerking te komen voor de fameuze 15% grens, een terugbetaalbaar belastingkrediet binnen maximaal 4 jaar wordt terugbetaald. Een terugbetaling binnen de 5 jaar zou bijgevolg een negatieve berekeningsimpact hebben gehad op het effectieve belastingtarief voor de aan de “Pillar 2” onderworpen ondernemingen.

Hoe het belastingkrediet met het effectieve belastingtarief dan correspondeert, in het jaar van overdracht/niet-benutting én in het jaar van verrekening en/of terugbetaling is het best voorwerp van een nadere analyse om uit te maken of voldaan is aan het effectieve 15% tarief.

Openstaande vragen bij toepassing

Noteer dat er evenwel nog verschillende vragen bestaan over het al dan niet in aanmerking moeten nemen van het terugbetaalbaar belastingkrediet voor O&O voor de berekening van het effectieve 15% tarief ingevolge de minimumbelasting/ “Pillar 2” regelgeving:

• Komt het belastingkrediet effectief in aanmerking?
  
• Hoe wordt de maximale periode van vier jaar berekend?
  
• Vangt de termijn aan op het ogenblik van de investering of bij afsluiting van het belastbare tijdperk waarin de investering heeft plaatsgevonden of i.f.v. het aanslagjaar en de al dan niet indiening van de aangifte of op datum van het ontvangen van het aanslagbiljet van het eerste jaar waarin het belastingkrediet wordt opgenomen?
  
• Indien de redenering wordt aangenomen dat de datum van het aanslagbiljet voor het jaar waarin het belastingkrediet tot stand komt, wordt aangenomen als relevant tijdstip, wat dan ingeval van een laattijdige of inconsistente opmaak en verzending van aanslagbiljetten? Zal dit dan rijmen met de GloBE regels?
  
• Wanneer wordt een terugbetaling geacht plaats te vinden? Op ogenblik van de aangifte of op ogenblik van effectieve terugbetaling?

Tenslotte, in die mate dat er reeds een overgedragen investeringsaftrek voor onderzoek & ontwikkeling bestaat in hoofde van de Belgische vennootschap en deze en route de parcours – op onherroepelijke wijze – beslist deze investeringsaftrek om te zetten in een belastingkrediet, zal deze reeds opgespaarde investeringsaftrek worden omgezet in een niet-terugbetaalbaar belastingkrediet, waardoor, m.b.t. de GloBE regels, met deze aftrek uitsluitend in het jaar van toepassing rekening moet gehouden voor de berekening van de 15% effectieve belastingberekening.

De praktijk en correcte berekeningswijze zal uitmaken of met alle details voldoende rekening gehouden zal worden. Daarnaast kunnen er uiteraard allerhande praktische vragen opduiken zoals hoe te berekenen en aan te vragen én hoe toe te passen in de aangifte.

Al deze vragen brengen voldoende onduidelijkheid, waarvoor een rulingaanvraag voor bevestiging van de Belgische administratieve zienswijze een zeer geschikt juridisch hulpmiddel uitmaakt.

Een rulingaanvraag kan de onderneming helpen de nodige zekerheid te verwerven op dit vlak ter bevestiging dat er geen bijheffing zal gebeuren overeenkomstig de toepasselijke minimumbelasting.

Deze wijzigingen zijn van toepassing vanaf aanslagjaar 2025.

Waarom een ruling aanvragen?

Hoewel de investeringsaftrek c.q. het belastingkrediet een zeer interessant belastingvoordeel uitmaakt, komt er wel enige inspanning aan te pas.

Niet enkel moeten bepaalde zaken zorgvuldig gedocumenteerd en berekend worden, maar moeten tevens ook alle wettelijke voorwaarden goed nagekeken worden.

Een onderneming die graag dit voordeel geniet en de inspanning levert, wil dus finaal de zekerheid hebben dat deze inspanningen en kosten niet voor niets zijn geweest én de aftrek/het krediet zorgeloos kunnen genieten.

De bijkomende relatie tot de toepassing van de minimumbelasting (“Pillar 2) brengt een extra laag van complexiteit en werpt verschillende praktische toepassingsvragen op.

Een voorafgaande beslissing in fiscale zaken, een ruling, is hier het geknipte juridisch instrument voor aangezien op deze manier de volledige oefening voor het bekomen van de investeringsaftrek en de omzetting van het belastingkrediet doorlopen wordt en in samenspraak met de rulingdienst bevestigd wordt in een ruling.

Wie de stappen dus goed doorloopt zal op het einde van de fiscale administratie te horen krijgen dat de investeringsaftrek/het belastingkrediet mag toegepast worden, zonder verdere discussie.

De onderneming kan dan vervolgens verderzetten met waar het goed in is: investeren!