Fiscaal misbruik
Situering
Wie een verrichting voor ogen heeft, denkt al wel eens aan fiscale optimalisatie. Dit is perfect begrijpbaar, logisch en veelal noodzakelijk om verschillende redenen, doch zal men in aanraking komen met de wettelijke limieten van deze planning.
De meest felbesproken en bediscussieerde limiet is die van fiscaal misbruik.
Hoewel fiscaal misbruik in tegenstelling tot fraude (belastingontduiking), geen strafsanctie zal opleveren, zal in geval van bewezen fiscaal misbruik het gevolg zijn dat er fiscaal zwaarder afgerekend mag worden.
Hoewel het initieel bewijs van het bestaan van fiscaal misbruik in hoofde van de belastingplichtige in de praktijk toekomt aan de belastingadministratie, een soort van vermoeden van onschuld tot het tegendeel bewezen is, zal dit slechts beperkte troost bieden als men in realiteit geconfronteerd wordt met lastige vragen van de fiscus.
Bovendien, van zodra de fiscale administratie zelf van mening is dat er sprake is (kan zijn) van fiscaal misbruik, zal zij veelal haar tanden zetten in uw dossier en bereid zijn het geschil voor de rechtbank te gaan uitvechten.
Een weinig vrolijk vooruitzicht.
Gelukkig kan men voor om het even welke situatie met fiscale impact, voorafgaand aan het stellen van deze verrichting, de feiten voorleggen aan de rulingdienst en hierbij een voorafgaande beslissing in fiscale zaken (een zgn. ruling) aanvragen.
Deze rulingaanvraag kan dan zeer specifiek gaan over het al dan niet bestaan van fiscaal misbruik.
Indien het antwoord van de rulingdienst bevestigt dat er geen sprake is van fiscaal misbruik, dan kan de volledige belastingadministratie dit niet langer in twijfel trekken en verkrijgt de belastingplichtige 100% rechtszekerheid.
Taxruling.be helpt u graag verder met het analyseren van uw positie, de door u voorgenomen verrichting en zal samen met u de mogelijke aspecten van fiscaal misbruik inschatten.
Vervolgens kan Taxruling.be u van A tot Z bijstaan in het aanvragen en bekomen van een ruling zodat u met volledige gemoedsrust te horen krijgt dat er geen sprake is van fiscaal misbruik en u dus geen zorgen hoeft te maken over discussies met de fiscus.
Hierna geven wij een korte toelichting over het topic fiscaal misbruik.
Wat is fiscaal misbruik?
Elke vorm van belastingvermijding en/of belastingoptimalisatie kan per definitie fiscaal misbruik uitmaken.
Wie denkt slimmer te zijn dan de fiscus en aanspraak te maken op een fiscaal gunstige regeling, kan hierbij te horen krijgen dat de zaken dermate kunstmatig zijn of louter opgezet met een fiscale optimalisatie in het achterhoofd dat deze niet kan aanvaard worden.
Als vuistregel kan men hanteren dat van zodra één of meerdere verrichtingen aanleiding geven tot een belastingvoordeel, waarbij het stellen van deze verrichtingen quasi louter fiscaal gedreven is, zich wellicht zal zondigen aan fiscaal misbruik.
De niet-fiscale motieven, de economische, zakelijke of privéredenen, kunnen dan aantonen dat de verrichtingen oprecht zijn en dus niet louter fiscaal gedreven. Deze redenen moeten wel enige zwaarwichtigheid hebben: louter formele – theoretische – argumenten zullen niet volstaan om aan te tonen dat er geen sprake is van fiscale ontwijking.
De belastingplichtige mag dus een voordelige situatie nastreven, doch deze zal steeds afdoende gemotiveerd moeten zijn.
Hoe wordt fiscaal misbruik beteugeld?
Fiscaal misbruik wordt op verschillende manieren beteugeld. Enerzijds heeft men verschillende algemene en specifieke antimisbruikbepalingen, anderzijds heeft men ook evoluerende rechtspraak waarmee rekening gehouden moet worden.
De meest bekende algemene antimisbruikbepaling is die ongetwijfeld opgenomen in het Wetboek Inkomstenbelastingen 1992, m.n. artikel 344, §1 W.I.B. 1992.
Overeenkomstig deze bepaling kan de fiscus een belastingheffing doorvoeren alsof het fiscaal misbruik niet heeft plaatsgevonden. Het fiscale voordeel kan hiermee ongedaan worden gemaakt, maar veelal zal dit neerkomen op een onvoorziene bijkomende belastingdruk.
De fiscus moet hierbij een objectief en subjectief (intentioneel) element aantonen, maar daarbij legt zij veelal voldoende creativiteit aan de dag dat deze vereisten steeds vlot – althans volgens de administratie zelf – worden aangetoond.
Deze bepaling kan in quasi dezelfde vorm ook teruggevonden worden in andere fiscale wetboeken (bv. wetboek registratierechten, wetboek diverse rechten en taksen, vlaamse codex fiscaliteit, etc.).
Op heden bestaat er geen enkel fiscaal wetboek meer zonder algemene fiscale antimisbruikbepaling, zodat het risico van een geschil met de belastingadministratie zich voordoet voor elke denkbare Belgische belasting.
Daarnaast zijn er ook nog tal van specifieke antimisbruikbepalingen die zeer specifieke situaties viseren.
De recente rechtspraak
Eén van de meest ophefmakende uitspraken de jongste jaren, betreft ongetwijfeld die van het Europees Hof van Justitie in de zgn. Deense Zaken (Deense Arresten/Danish Cases – HvJ 26 februari 2019, zaken C-116/16 en C-117/16, Skatteministeriet t. T. Danmark en Y Danmark Aps).
Deze rechtspraak heeft bevestigd dat op basis van de Europeesrechtelijke verdragen rechtsonderhorigen geen voordelen kunnen halen uit de toepassing van het Unierecht indien dergelijke voordelen in het leven worden geroepen op basis van fraude of misbruik.
Het op een te kunstmatige wijze een belastingvoordeel genieten zal op basis van deze rechtspraak dus steeds beteugeld kunnen worden.
Hoewel het Hof van Cassatie recent nog heeft geoordeeld dat deze rechtspraak enkel toepasselijk is in Europese materies (HvC 30 november 2023, Alliance Laundry t. Belgische Staat, F.21.0062.N), heeft de manier van redeneren gehanteerd in het Europese arrest zeker zijn impact gehad.
Het fiscale misbruikbegrip is dus in continu evolutie.
Andere initiatieven
Naast de vermelde antimisbruikbepalingen en recente rechtspraak, zit de Belgische en/of Europese wetgever niet stil.
Zo worden recente initiatieven allemaal gekleurd door het antimisbruik gedachtegoed die een volledig nieuwe dimensie geven aan hetgeen veronderstelt wordt fiscaal misbruik uit te maken of niet.
Men denke maar aan de strengere vereiste van economische substantie onder de Europese ATAD II richtlijn of de vereiste van daadwerkelijke economische activiteit voor uitsluiting van de Belgische regeling Kaaimantaks (zoals gewijzigd door de recente Programmawet van 22 December 2023 m.i.v. 1 januari 2024).
Waarom een ruling aanvragen?
Het is quasi onmogelijk om bij het uitdenken, analyseren of plannen van een bepaalde verrichting of herstructurering met 100% zekerheid in te schatten of er sprake is van fiscaal misbruik of niet.
De situaties zijn te casuïstisch met verschillende denkbare argumenten pro én contra, dat elke discussie met de fiscus steeds dreigt te verzeilen in een welles-nietes spel.
Wie evenwel zijn situatie goed voorbereid en analyseert en vervolgens een overleg met de rulingdienst aangaat, zal vaststellen dat op een constructieve wijze gezamenlijk gezocht kan worden naar een oplossing die volledig fiscaal in orde is.
Eens de ruling verkregen is, kunnen de verrichtingen worden uitgevoerd zonder zich fiscale zorgen te moeten maken: er kan niet langer sprake zijn van fiscaal misbruik.
Menig bestuurder, aandeelhouder, ondernemer of privé persoon zal bijgevolg met zekerheid zijn toekomstig traject kunnen inschatten.
Lees hierna hoe Taxruling.be u kan verder helpen met het aanbieden van een rechtszekere oplossing.
Hoe kan Taxruling.be helpen?
Taxruling.be helpt u graag verder door in eerste instantie gezamenlijk uw dossier te bespreken.
Na een grondige analyse van de feiten en uw persoonlijke rechtspositie, geven we u een duidelijke conclusie mee van wat onze bevindingen zijn.
Indien de conclusie positief is, kunnen wij voor u een rulingaanvraag voorbereiden die specifiek van toepassing is op uw situatie.
We raden slechts aan een rulingaanvraag in te dienen als dit naar onze inschatting een goede kans op slagen heeft.
Na akkoord kan deze rulingaanvraag officieel worden ingediend en begeleiden wij u van A tot Z in het bekomen van een beslissing m.b.t. uw aanvraag.
Eens de rulingdienst een beslissing genomen heeft, informeren wij u op een volledige en praktische wijze hoe u deze bekomen ruling kan toepassen.
Wens u dit topic te bespreken en/of in welke mate Taxruling.be u kan verder helpen?
Contacteer ons vrijblijvend via de Contact pagina en wij bespreken uw dossier graag verder!
Het proces
01
Wij nemen grondig de tijd om gezamenlijk met u uw rechtspositie te analyseren.
02
In samenspraak bereiden we de rulingaanvraag optimaal voor zodat al uw belangen daarin aan bod komen.
03
