Gespreid te belasten meerwaarden (artikel 47 W.I.B. 1992)

Situering

Een meerwaarde die een onderneming op een investering realiseert, wordt in principe volledig in één keer belast.

Deze belasting kan zich voordoen op de gerealiseerde meerwaarden m.b.t. de immateriële of materiële vaste activa.

Doordat dergelijke taxatie in verschillende gevallen een serieuze financiële tegenvaller kan uitmaken doordat bv. met de opbrengst een nieuw noodzakelijk bedrijfspand moet betaald worden, heeft de wetgever voorzien in een mogelijkheid tot gespreide taxatie van de meerwaarden.

Deze mogelijkheid wordt voorzien in artikel 47 W.I.B. 1992 (Wetboek Inkomstenbelastingen 1992).

Zodoende zal de belasting verschuldigd op de gerealiseerde meerwaarde in de tijd, a rato van de nieuwe afschrijvingen, gespreid worden zodat er geen effectieve cash-out is op ogenblik van de realisatie.

Het fiscaal regime van de gespreid te belaste meerwaarden kan toegepast worden door natuurlijke personen onderworpen aan de personenbelasting of door vennootschappen onderworpen aan de Belgische vennootschapsbelasting.

Ook VZW’s kunnen deze maatregel toepassen als zij onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting.

De voorwaarden

Dit voordelige fiscale regime kan enkel worden toegepast indien:

• De activa waarop de meerwaarde worden gerealiseerd minstens 5 jaar worden gebruikt in de onderneming voor de uitoefening van de beroepsactiviteit
• De volledige verkoopprijs (of ontvangen schadevergoeding) van dit activa wordt herbelegd in afschrijfbare immateriële of materiële vaste activa die in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte (EER) worden gebruikt voor het uitoefenen van de beroepswerkzaamheid
• De activa waarin wordt herbelegd hoeven niet nieuw te zijn
• Er kan herbelegd worden in meerdere activa, doch in datgeval de gespreide taxatie start in het belastbare tijdperk waarin voor de eerste keer wordt afgeschreven op herbeleggingsactiva

De herbelegging moet gebeuren binnen de volgende toepasselijke termijn:

• Vrijwillige meerwaarden:
  • Binnen de drie jaar vanaf de eerste dag van het boekjaar waarin de meerwaarde werd gerealiseerd
  • Binnen de vijf jaar als de herbelegging plaatsvindt in onroerende goederen, vaartuigen of vliegtuigen.
    In dit scenario kan men reeds rekening houden met verworven onroerende goederen vanaf de eerste dag van het voorlaatste belastbare tijdperk dat de verwezenlijking van de meerwaarde voorafgaat. De redenering is hier uiteraard dat men eerst een nieuw onroerend goed kan in gebruik nemen alvorens het oude gebouw te moeten verkopen.
• Gedwongen meerwaarden: binnen de drie jaar na verstrijken van het boekjaar waarin de schadevergoeding is ontvangen

Het voordeel

Hoewel er ultiem geen belasting zal uitgespaard worden, zal de gespreide taxatie wel tot gevolg hebben dat er geen onmiddellijke cash-out plaatsvindt.

De vooropgestelde herstructurering, herinvestering, zal dus kunnen plaatsvinden zonder dat er daarbij nagedacht moet worden op vlak van de fiscale kostprijs inkomstenbelastingen.

Indien de herbelegging dus plaatsvindt overeenkomstig alle fiscale voorwaarden, zal de onderneming dus belast worden i.f.v. de afschrijvingen die op de als herbelegging geldende activa worden aangenomen.

Het voordeel betreft een keuzestelsel dat via het formulier 276K in de belastingaangifte moet toegepast worden. Er bestaan bijzondere voorwaarden m.b.t. dit formulier.

Bijkomende aandachtspunten

Indien er niet tijdig herbelegd zou worden, zal de meerwaarde alsnog volledig als winst belastbaar worden in het belastbare tijdperk waarin de herbeleggingstermijn verstreken is. Deze niet-herbelegging wordt bovendien gesanctioneerd door de nalatigheidsinterest toe te passen op de verschuldigde belastingen te rekenen vanaf de initiële datum waarop de meerwaarde had belast moeten worden.

Een herbelegging moet dus niet enkel tijdig gebeuren, maar logischerwijze ook correct gebeuren.

Zo kunnen er bv. vragen gesteld worden indien er herbeleggingen plaatsvinden waarbij bv. gebruik gemaakt wordt van zakelijke rechten (vruchtgebruik, opstalrecht, erfpacht) en/of waarbij verschillende panden/loten deel uitmaken van de herinvestering of bepaalde herinrichting overwogen wordt als herbelegging. Ook moeten eventuele bijkomende investeringen, zoals verbouwingen aan het pand, afzonderlijk getoetst worden aan de voorwaarden.

De herbelegging en fiscale voorwaarden moeten zorgvuldig worden nagekeken of de administratie zou van oordeel kunnen zijn dat de gunstmaatregel niet genoten kan worden.

In het kader van een herstructurering van de volledige vennootschapsgroep (fusie, (partiële) splitsing, etc.) kan het eveneens nuttig zijn goed uit te maken op wie de herinvesteringsplicht rust zodat artikel 47 W.I.B. 1992 zorgeloos toegepast kan worden.